Mediator to neutralna osoba trzecia, pomagająca stronom rozwiązać spór. Bezwzględną cechą mediatora jest bezstronność i neutralność. Zgodnie z Europejskim Kodeksem Postępowania Mediatorów (art. 2.1) mediator przed rozpoczęciem mediacji (także później) ma obowiązek poinformowania stron o wszelkich okolicznościach, które mogą wpływać lub stwarzać wrażenie, że mogą wpływać, na niezależność mediatora oraz na konflikt interesów. Zasada bezstronności została również powtórzona w art. 1833 KPC, który nakłada na mediatora zasadę zachowania bezstronności. Przede wszystkim mediator powinien być neutralny – nie może preferować żadnej ze stron konfliktu. Jego zadaniem jest szanowanie praw obu stron, które w postępowaniu mediacyjnym są równe i muszą być traktowane jednakowo.

Cechy mediatora:

• Mediator nie wyraża swojego poglądu względem przedmiotu sporu. Nie narzuca uczestnikom rozwiązań konfliktu ani swego światopoglądu czy systemu wartości. Musi ograniczyć swój udział w postępowaniu do pomocy stronom w samodzielnym wypracowaniu kompromisu i ugodowym rozwiązaniu sporu.
• Ponieważ sesje mediacyjny są poufne, mediator powinien być osobą godną zaufania oraz zaakceptowaną przez obie strony konfliktu. Powinien posiadać profesjonalną wiedzę na tematy fachowe związane z konkretnym sporem, a także nienagannie znać techniki mediacyjne oraz procedurę przebiegu mediacji.

Rola mediatora:

• Diagnoza konfliktu.
• Pomoc w zrozumieniu istoty sporu. Pomoc w sprecyzowaniu wzajemnych interesów i celów
• Sprawdzenie realności i wykonalności propozycji.
• Zachęcenie do poszukiwania rozwiązań alternatywnych